Dlaczego ptaszniki są owłosione?

Ptaszniki wykorzystują swoje „włosy” do różnych celów, w tym do wąchania i smakowania, dlatego mają tak dużo włosków.

Czarna tarantula na omszonym kamieniu
fot. Depositphotos

Pająki z rodziny ptaszników to wyspecjalizowane bestie pokryte włosami. Ale większość pająków nie ma takich „futrzanych” ciał. Dlaczego więc ptaszniki są tak owłosione? Ich włoski są ważniejsze, niż myślisz W przeciwieństwie do bardzo ograniczonych funkcji ludzkich włosów, włosy ptaszników (i innych pająków) mogą pełnić bardzo wiele różnych funkcji. Ptaszniki są owłosione z kilku powodów. W przeciwieństwie do sierści ssaków, która jest zbudowana z keratyny, włoski ptaszników, zwane szczecinami, zbudowane są z chityny, pochodnej glukozy, która stanowi również strukturę egzoszkieletu pająka.

Niektóre z tych włosów działają jak narządy zmysłów, pomagając ptasznikom wąchać, smakować, dotykać i wykrywać wibracje z otaczającego ich świata. Te włosy czuciowe znajdują się głównie na odnóżach i narządach gębowych pająków — zaopatrują nerwy czuciowe znajdujące się w „skórze” lub naskórku pająka.

Najbardziej wrażliwe włosy, zwane trichobothrią, wykrywają nawet najmniejsze zmiany w ruchu powietrza ze względu na ich przyczepienie do błony w skórze. Włosy te pomagają ptasznikom w chwytaniu uciekającej ofiary lub reagowaniu na nią. W 1883 roku niemiecki zoolog Friedrich Dahl nazwał je „włosami słuchowymi”, kiedy zaobserwował, że poruszają się w rytm dźwięku skrzypiec.

Wrażliwe chemicznie włosy wykorzystywane do węchu i smaku są tępe i puste. Odgrywają także rolę w rozmnażaniu i pomagają ptasznikom w poszukiwaniu partnera. „Samce ptaszników wędrują w poszukiwaniu nory samicy. Jeśli idą w pobliżu takiej nory, ich kontaktowe, chemiowrażliwe włosy są stymulowane przez feromon płciowy, który jest związany z jedwabnymi liniami w pobliżu wejścia do nory, umożliwiając w ten sposób samcowi odnalezienie samicy.” — wyjaśnił dla Live Science Jerome Rovner, były redaktor naczelny czasopisma Journal of Arachnology wydawanego przez American Arachnological Society. Dodał, że te włosy mogą prawdopodobnie wykryć substancje chemiczne pozostawione przez pobliską ofiarę.

Włosy ptasznika pełnią jeszcze trzy inne funkcje. Po pierwsze, pomagają niektórym gatunkom ptaszników regulować temperaturę ciała.

„Włosy zatrzymują warstwę powietrza na ciele i naskórku wyrostków robaczkowych, tworząc rodzaj izolacji” – powiedział Rovner. „Dzięki grubej sierści ptaszniki mogą pozostać aktywne przez całe chłodne noce w tropikalnych lasach deszczowych i na pustyniach”. Długie włosy służą również jako rodzaj wodoodpornej powłoki, która może „odpychać wodę, gdy ptasznik zanurzy w wodzie”.

Wreszcie, dolna powierzchnia włosów na nogach jest „lepka”. Pomaga to ptasznikom wspinać się po gładkich pionowych powierzchniach. Te gęste sieci włosia nazywane są łopatkami i pomagają także w chwytaniu ofiary.

Wiele ptaszników żyjących na półkuli zachodniej ma na odwłoku do 1 miliona śmiercionośnie ostrych włosów, których używają do obrony. Te kolczaste lub pokrzywkowe włosy „mogą wbić się w skórę, oczy i błony śluzowe drapieżników, powodując podrażnienie” – powiedział Rovner.

W przypadku zagrożenia ptaszniki używają tylnych nóg i ocierają się o brzuch, aby wyrwać te włosy powodujące pokrzywkę, tworząc mgłę z kłujących kolców, która uderza w drapieżnika, umożliwiając ucieczkę.

Kiedy ludzie zostaną narażeni na tego typu włoski, mogą obserwować zaczerwienienie, kłucie i swędzenie, a nawet ślepotę, jeśli tarfią do oczu.

Natomiast ptaszniki występujące na półkuli wschodniej nie mają szczeciny pokrzywkowej. Zamiast tego mają silniejszy jad i stosują agresywną postawę, aby ostrzec drapieżniki, zanim ugryzą.

➔ Obserwuj nas w Google News, aby być na bieżąco!

źródło: Live Science
zdjęcie wykorzystane we wpisie pochodzi z Depositphotos