Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) zacznie działać w 2028 roku

Naukowcy zakopali kapsułę czasu, aby uczcić powstanie Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu od European Southern Observatory, które zostanie uruchomione w 2028 roku.

Extremely Large Telescope (European Southern Telescope)
Extremely Large Telescope (European Southern Telescope) | fot. klatka z wideo YT „Time capsule buried at ESO’s Extremely Large Telescope”

Na placu budowy największego na świecie teleskopu światła widzialnego i podczerwonego zakopano pamiątkową kapsułę czasu. Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO, European Southern Observatory) 13 października 2023 roku uczciło budowę Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT, Extremely Large Telescope), zakopując kapsułę czasu, która została zapieczętowana w 2017 roku, kiedy rozpoczęto budowę. Kapsuła jest wypełniona żetonami upamiętniającymi personel ESO i współpracę pomiędzy obserwatorium a Chile. Jest to też hołd dla niesamowitej wiedzy i technologii stojącej za 39,3-metrowym teleskopem.

Może Cię zainteresować także: Portoryko przeznacza 8 mln USD na odbudowę teleskopu Arecibo

Będąc symbolicznym przesłaniem dla przyszłych pokoleń, zawiera pamiątki od władz chilijskich, w tym tablicę od ówczesnej prezydent Chile Michelle Bachelet Jeria o otwarciu nieba kraju na kwestie całej planety, a także rysunki od chilijskich dzieci przedstawiających Wszechświat, teleskopy ESO i krajobrazy północnego Chile.

– powiedzieli urzędnicy ESO w oświadczeniu

Znalazły się tam także zdjęcia pracowników ESO oraz kopia książki opisującej przyszłe cele naukowe ELT, który ma zacząć działać do 2028 roku. Kapsuła czasu została zakopana w ścianie kopuły ELT na Cerro Armazones na chilijskiej pustyni Atakama, gdzie ESO obsługuje obecnie Bardzo Duży Teleskop (VLT, Very Large Telescope).

Kapsuła czasu była pokryta wygrawerowanym sześciokątem będącym modelem w skali jednej piątej jednego z głównych segmentów zwierciadła ELT. Wydarzenie, które odbyło się 13 października 2023 roku, było prowadzone przez przewodniczącą rady ESO Lindę Tacconi (Niemcy) i wiceprezydent Mirjam Lieshout-Vijverberg (Holandia). Kilka dni później, 15 października 2023 roku, członkowie Rady ESO zamontowali tablicę pamiątkową obok miejsca zakopania kapsuły czasu.

Kapsuła czasu ELT jest pokryta wygrawerowanym sześciokątem wykonanym z Zerodur® i wielkości około jednej piątej jednego z segmentów zwierciadła głównego teleskopu
Kapsuła czasu ELT jest pokryta wygrawerowanym sześciokątem wykonanym z Zerodur® i wielkości około jednej piątej jednego z segmentów zwierciadła głównego teleskopu | fot. ESO

W lipcu tego roku ELT osiągnął półmetek budowy, a przewidywany termin zakończenia to 2028 rok. Chociaż obecnie teleskop wydaje się jedynie szkieletową konstrukcją stalową, docelowo będzie zawierać pięć oddzielnych zwierciadeł, z których największe będzie się składać z 798 pojedynczych sześciokątnych segmentów.

Przy szerokości 39,3 m (120 stóp) ELT będzie w stanie przyjąć więcej światła niż obecne teleskopy naziemne, a tym samym zapewnić ostrzejsze obrazy kosmosu, co może pomóc w poszukiwaniu życia poza Ziemią i ujawnić nowe spostrzeżenia na temat kosmosu —natury ciemnej materii i ciemnej energii.

Grupa członków Rady ESO zainstalowała tablicę pamiątkową na ścianie miejsca zakopania kapsuły czasu ELT
Grupa członków Rady ESO zainstalowała tablicę pamiątkową na ścianie miejsca zakopania kapsuły czasu ELT | fot. ESO

Jako największy teleskop optyczny i podczerwony na świecie, ELT zmieni nasze rozumienie wszechświata. Jego cele naukowe rozciągają się od Układu Słonecznego po krańce obserwowalnego Wszechświata, w tym egzoplanety, czarne dziury oraz pierwsze gwiazdy i galaktyki.

– stwierdzili w oświadczeniu pracownicy ESO

Zobacz największy na świecie teleskop przyćmiony przez Księżyc w pełni Huntera

Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejskiego Obserwatorium Południowego, wydaje się być karłowaty w porównaniu z księżycem w pełni wschodzącym nad horyzontem, tworząc efekt optyczny znany jako iluzja księżyca. Poniższe zdjęcie wykonano 28 października 2023 roku (źródło zdjęcia: J. Beltrán/ESO).

Na tym zdjęciu – powrót do słynnej sceny z [filmu z 1982 r.] «E.T.» – widzimy stalowy szkielet kopuły teleskopu niesamowicie oświetlony w świetle Księżyca. Obecnie ma wysokość 80 metrów. Po ukończeniu cała konstrukcja będzie obracać się o 360 stopni, aby móc obserwować nocne niebo, a wszystko to będzie ważyć 6100 ton, czyli mniej więcej tyle, co 1.500.000 dyń.

– powiedzieli pracownicy ESO w oświadczeniu.

Na najnowszym zdjęciu ESO Księżyc wydaje się ogromny za kopułą teleskopu ELT wzniesioną wysoko na Cerro Armazones, górze o wysokości 3046 m. Jest to wynik efektu optycznego zwanego iluzją księżyca, który powoduje, że Księżyc wydaje się większy w pobliżu horyzontu niż wyżej na niebie.

Ekstremalnie Duży Teleskop Europejskiego Obserwatorium Południowego na tle Księżyca w pełni wschodzącym nad horyzontem. To zdjęcie wykonano 28 października 2023 r.
Ekstremalnie Duży Teleskop Europejskiego Obserwatorium Południowego na tle Księżyca w pełni wschodzącym nad horyzontem. To zdjęcie wykonano 28 października 2023 r. | fot. J. Beltrán/ESO

Zdjęcie zostało zrobione 28 października 2023 roku, tego samego dnia, w którym miliony ludzi w Europie, Afryce, Azji i części Australii cieszyły się zaćmieniem Księżyca. Pracownicy ESO wykonali zdjęcie z odległości około 20 kilometrów – blisko wejścia do Obserwatorium Paranal, w którym znajduje się Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący do ESO.

Zespół ESO musiał odpowiednio zaplanować operację fotograficzną. Na nowym zdjęciu, które opublikowano 30 października, Księżyc wschodzi na nocnym niebie, a jego fragment wciąż jest schowany pod górą Cerro Armazones. Kopuła teleskopu i żurawie budowlane wydają się przyćmione przez jasny, złoty księżyc w pełni.

➔ Obserwuj nas w Google News, aby być na bieżąco!

źródło: Space.com | European Southern Observatory