Czym jest pamięć ejdetyczna, kiedy i u kogo może występować? Czy można nauczyć się zapamiętywania obrazów, dźwięków i innych obiektów a potem precyzyjnie je odtwarzać?
Pamięć ejdetyczna z greckiego είδος czyli to co jest widziane – pojęcie to odnosi się do zdolności przechowywania w umyśle bardzo wyrazistych obrazów, czasem określana jest także jako pamięć fotograficzna lub wyobraźnia ejdetyczna.
Badania dowodzą, że ludzie obdarzeni pamięcią ejdetyczną są bardziej nerwowi i podatni na stres. Większość z nich, choć nie wszyscy, są tzw. sawantami (od Zespół Sawanta), którzy cierpią na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Część przypadków wyobraźni ejdetycznej u dorosłych opiera się na wykorzystaniu mnemotechnik i ma charakter nabyty. Wyobrażenie ejdetyczne ma to do siebie, że jest dokładnym odzwierciedleniem danego obrazu, a podczas poruszania oczyma ich lokalizacja także zmienia się w wyobraźni.
Obserwuje się również związek między pamięcią fotograficzną a synestezją – stanem, w którym doświadczenia dwóch lub więcej zmysłów łączą się ze sobą. Na przykład cyfry maja kolory, a każdy ciąg liczbowy tworzy w myślach obraz.
Przypadki pamięci ejdetycznej w badaniach
Pamięć ejdetyczna była badana przez psychologów między innymi przez Ericha Jaenscha i Aleksandra Łuriję oraz opisywana przez Habera.
Przypadek Szereszewskiego: Łurija opisywał przypadek pamięci ejdetycznej u Sołomona Szereszewskiego, który zapamiętywał bardzo długie ciągi cyfr, liter, słów i dokładnie odtwarzał je nawet po 15 latach. Odtwarzał także bardzo złożone wzory matematyczne – wystarczy, że popatrzył na nie przez kilkadziesiąt sekund. Niestety wszystko mógł zapamiętywać ale nie rozumiał ich zastosowania. Mógł za to odtwarzać je w dowolnej kolejności, od tyłu, ukośnie a nawet zgodnie z ruchem konika szachowego. Szereszewski był obdarzony pamięcią ejdetyczną (wyobrażeniami ejdetycznymi), który dodatkowo posługiwał się synestezją.
Obrazy ejdetyczne występują częściej u dzieci (około 8% w wieku 7-12 lat) a znacznie rzadziej u dorosłych (0,1%). Nie wykryto także związku zdolności tworzenia wyobrażeń ejdetycznych z żadnymi innymi zdolnościami poznawczymi ani zaburzeniami neurologicznymi. Wyobrażenie ejdetyczne jest mało podatne na zmiany – bardzo trudno jest tworzyć z tych wyobrażeń nowe układy, zastosowanie zapamiętanych informacji w nowy sposób. W związku z tym wyobrażenia ejdetyczne raczej przeszkadzają niż pomagają w myśleniu.
Poznaj także inne neoSłówka opisywane na łamach naszego serwisu.
źródła: Wikipedia, David Lagercrantz – Co nas nie zabije (Millennium tom. 4)
Od 2005 roku zajmuję się komunikacją internetową i e-marketingiem, jestem pasjonatem urządzeń mobilnych oraz nowych technologii – i nie waham się ich używać.