„Kapsuła czasu” w DNA z cegły sprzed 2900 lat

Z pionowego pęknięcia, w liczącej 2900 lat glinianej cegle z napisem, naukowcy pobrali starożytne DNA.

2900-letnia gliniana cegła z napisem, z której naukowcy wyodrębnili DNA
2900-letnia gliniana cegła z napisem, z której naukowcy wyodrębnili DNA | fot. Arnold Mikkelsen i Jens Lauridsen

Kapsuły czasu to świetny sposób, aby rzucić okiem na codzienne życie w przeszłości, a teraz naukowcy otworzyli kapsułę sprzed prawie 3000 lat. Zespołowi udało się wyodrębnić DNA ze starożytnej glinianej cegły, odkrywając różnorodne rośliny występujące w tamtym czasie i obszarze. Według wyrytej inskrypcji cegła pierwotnie pochodziła ze starożytnego miasta Kalhu na terenie dzisiejszego północnego Iraku, gdzie w IX wieku p.n.e. stanowiła część pałacu Aszurnasirpala II, króla Asyrii. Ponieważ archeolodzy dość dokładnie wiedzą, kiedy rozpoczęto budowę tego pałacu, mogą datować cegłę na konkretną dekadę – między 879 a 869 rokiem p.n.e.

Naukowcy podejrzewali, że w cegle, która znajduje się obecnie w Duńskim Muzeum Narodowym, może kryć się DNA z czasu jej produkcji. Uważa się, że cegła składała się głównie z błota zebranego z pobliskiej rzeki Tygrys zmieszanego z plewami, słomą, odchodami zwierzęcymi lub innymi dostępnymi odpadami. Następnie miała być uformowana, oznaczona napisami i ostatecznie pozostawiony do naturalnego wyschnięcia. Zespół twierdzi, że proces ten powinien zakonserwować znajdujące się w środku DNA lepiej niż cegły wypalone w wysokiej temperaturze.

Aby się tego dowiedzieć, naukowcy przewiercili próbki z wewnętrznego rdzenia cegły przez nowo odsłoniętą powierzchnię, po tym jak część cegły pękła podczas transportu w 2020 roku. Dzięki temu próbki były wolne od współczesnych zanieczyszczeń. Następnie zespół zastosował technikę ekstrakcji DNA często stosowaną w przypadku materiałów takich jak kości i zsekwencjonowano znaleziony materiał genetyczny.

Ostatecznie w próbkach zidentyfikowali DNA 34 różnych grup roślin. Najpowszechniej występowała kapusta i wrzos, a do innych zaliczały się brzoza, wawrzyn, baldaszkowate i trawy uprawne.

Byliśmy absolutnie podekscytowani odkryciem, że starożytne DNA, skutecznie chronione przed zanieczyszczeniem w masie gliny, można z powodzeniem wyekstrahować z cegły liczącej 2900 lat.

— powiedziała dr Sophie Lund Rasmussen, współautorka badania

Zespół twierdzi, że technikę tę można zastosować do innych glinianych materiałów budowlanych i artefaktów ceramicznych z praktycznie każdego stanowiska archeologicznego na świecie. I chociaż w tym badaniu znaleziono jedynie żywotne DNA roślin, powinno ono dotyczyć zwierząt, bezkręgowców, a nawet każdej żywej istoty, budując obraz tego, jakie rodzaje życia istniały w tamtym czasie na danym obszarze.

Dzięki napisowi na cegle możemy przypisać glinę do stosunkowo dokładnego okresu w danym regionie, co oznacza, że cegła służy jako kapsuła czasu dotycząca różnorodności biologicznej, zawierająca informacje dotyczące pojedynczego miejsca i jego otoczenia. W tym przypadku zapewnia badaczom unikalny dostęp do starożytnych Asyryjczyków.

— mówi dr Troels Arbøll, współautor badania

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Nature Scientific Reports.

➔ Obserwuj nas w Google News, aby być na bieżąco!

źródło: Uniwersytet Oksfordzki | New Atlas