Europa pozostaje uzależniona od rosyjskiego gazu i nadal kupuje go na normalnych poziomach – dzieje się tak pomimo rozległych zachodnich sankcji nałożonych na Rosję po tym, jak zaatakowała Ukrainę.
Trzy dni po napaści Rosji na Ukrainę i nałożeniu rozległych sankcji na reżim Władimira Putina, apetyt Europy na rosyjski gaz nie słabnie. Gazprom, kontrolowany przez Kreml gigant energetyczny, poinformował w niedzielę rano, że eksport gazu z Rosji do Europy przez Ukrainę przebiega zgodnie z oczekiwaniami.
Według Bloomberga, w piątek dane ukraińskiego operatora sieci pokazały, że europejski import rosyjskiego gazu przez Ukrainę wzrósł o prawie 40% w czwartek, w dniu rozpoczęcia inwazji. Ropa i gaz były dotychczas wyłączone spod zachodnich sankcji wobec Rosji. Dlaczego zatem Europa nadal kupuje rosyjski gaz? Odpowiedź jest prozaiczna – nasz kontynent uzależnił się od tego surowca.
Europa kiedyś cieszyła się niezawodnymi dostawami gazu ze złoża Morza Północnego, które obecnie jest prawie wyczerpane. Tymczasem Rosja ma największe na świecie rezerwy gazu ziemnego. Unia Europejska jest uzależniona od Rosji w zakresie około 40% dostaw gazu – ponad dwa razy więcej niż z Norwegii, kolejnego co do wielkości partnera importowego gazu.
W 2021 roku Rosja sprzedała Europie ropę i gaz o wartości około 100 miliardów dolarów – szacuje William Jackson, ekonomista Capital Economics. Według Bloomberga w 2020 roku Gazprom dostarczył około jednej trzeciej europejskiego gazu.
Kraje Europy uzależnione od rosyjskiego gazu
Z danych Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (European Union Agency for the Cooperation of Energy Regulators) widać, do których krajów dostawy energii byłyby najbardziej zagrożone w przypadku zamrożenia rosyjskiego gazu lub embarga.
Wśród głównych gospodarek Europy Niemcy importują około połowę swojego gazu z Rosji, podczas gdy Francja otrzymuje tylko jedną czwartą dostaw z tego kraju. Największym źródłem francuskiego gazu była Norwegia dostarczająca 35 proc. Włochy byłyby również jednymi z najbardziej dotkniętych, z 46-procentowym uzależnieniem od rosyjskiego gazu. W Polsce importujemy aż 40% gazu z Rosji.
Niemcy są zależne od rosyjskiego gazu
Niemcy – największa gospodarka w Europie – uzależniają od Rosji ponad połowę swojego gazu. Niemcy wycofują się z energetyki jądrowej na rzecz gazu i starają się zbudować nowy rurociąg, aby sprowadzić więcej surowca z Rosji. Jest to rurociąg Nord Stream 2, który byłby uzupełnieniem istniejącego rurociągu Nord Stream 1 i przebiegałby podobną trasą przez Morze Bałtyckie.
Niemcy zawiesiły projekt Nord Stream 2 wkrótce po inwazji Rosji – ale co ważne, nie anulowały projektu całkowicie.
Koszt rosyjskiego gazu jest stosunkowo niski
Analitycy stwierdzili, że zwiększony europejski import rosyjskiego gazu w dniu inwazji wynikał częściowo z tego, że siły rynkowe podniosły ceny gazu nierosyjskiego.
Stefan Ulrich, analityk gazowy BloombergNEF, powiedział w czwartek, że ceny gazu spoza Rosji są „znacznie wyższe od prawdopodobnej ceny sprzedaży wielu kontraktów importowych Gazpromu”.
Georg Erdmann, były przewodniczący Departamentu Systemów Energetycznych w Instytucie Technologii Energetycznej Politechniki Berlińskiej, powiedział dla CNBC, że przemysł gazowy „zakłada Rosję za raczej wiarygodnego partnera handlowego”, który wywiązuje się ze swoich długoterminowych kontraktów.
Ustawodawcy mają oko na koszty energii dla konsumentów
Europejczycy przeżyli zimą gwałtowne wzrosty cen gazu, w tym wyższe rachunki za energię elektryczną w domu. Prawodawcy europejscy obawiają się teraz straszyć swoich wyborców widmem dalszych podwyżek cen.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, zapewniła, że UE poradzi sobie w przypadku zakłóceń w imporcie gazu.
Europa powoli przechodzi na odnawialne źródła energii
UE zobowiązała się do korzystania z energii odnawialnej, ale rozwój nie postępuje wystarczająco szybko, aby zmniejszyć jej zależność od energii rosyjskiej.
Według Dyrekcji Generalnej ds. Energii UE 25% energii pochodzi z gazu ziemnego. Reszta pochodzi z ropy naftowej (32%), stałych paliw kopalnych, takich jak węgiel (11%) oraz energii odnawialnej i biopaliw (18%).
Tim Schittekatte, naukowiec z Inicjatywy Energetycznej MIT, powiedział dla CNBC: „Obecnie po prostu nie ma wystarczającej przepustowości sieci, aby przyjąć więcej odnawialnych źródeł energii w niektórych częściach Europy”.
Rosyjski ma wpływ na europejskie uprawy
Europa wykorzystuje gaz do produkcji kluczowych składników nawozów, takich jak azotan amonu i mocznik. Zakłócenie dostaw gazu ma zatem również wpływ na zdolność kontynentu do uprawy roślin i wyżywienia ludności.
➔ Obserwuj nas w Google News, aby być na bieżąco!
źródło: Statista | Bloomberg | Business Insider
Od 2005 roku zajmuję się komunikacją internetową i e-marketingiem, jestem pasjonatem urządzeń mobilnych oraz nowych technologii – i nie waham się ich używać.