Czy niesporczaki mogą podróżować na asteroidach?

Naukowcy przetestowali przeżywalność niesporczaków, aby sprawdzić teorię, czy te organizmy mogą żyć na innych planetach w naszym Układzie Słonecznym?

Niesporczak (Tardigrada)
fot. The Amygdala

Niesporczaki to jedne z najbardziej wytrzymałych form życia, jakie kiedykolwiek odkryto, i sugeruje się, że one (lub podobne organizmy) mogą zasiać życie w kosmosie, jeżdżąc autostopem na asteroidach. Teraz naukowcy z University of Kent przetestowali tę hipotezę, wystrzeliwując niesporczaki z pistoletu gazowego w piasek i sprawdzając, jakie mają szanse na przeżycie. Niesporczaki (Tardigrado – „wolno kroczący”) to mikroskopijne zwierzęta, które są znane z niesamowitej odporności. W trudnym środowisku wysychają i zwijają się w ochronną kulę zwaną tunelem, który pozwalają im przetrwać, aż warunki znów staną się bardziej korzystne. Organizmy potrafią przetrwać wysokie i niskie temperatury, intensywne promieniowanie, miażdżące ciśnienie, takie jak te na dnie głębin, a nawet wypady w kosmos.

Potrafią wejść w stan kryptobiozy, czyli stan spoczynku wywołany wystąpieniem niekorzystnych warunków środowiska, który jest przerywany natychmiast po ustaniu panowania niekorzystnych warunków. Mogą to zrobić na każdym etapie ich cyklu życia, zarówno w stadium jaja, jak i osobnika dorosłego.

Niesporczaki uznawane są za najbardziej odporne na warunki zewnętrzne ze znanych organizmów. W stanie anabiozy mogą przetrwać w temperaturach od prawie zera absolutnego do ponad 150°C, znoszą 1000 razy silniejsze promieniowanie jonizujące niż jakiekolwiek inne zwierzę, ciśnienie 6000 atmosfer, potrafią również przetrwać ponad 100 lat bez wody, a nawet w przestrzeni kosmicznej. Są również w stanie znieść niezwykłe stężenia soli.
[Wikipedia]

Dzięki swoim niezwykłym cechom niesporczaki są postrzegane jako kandydaci do panspermii – hipotezy, która sugeruje, że życie może przenosić między planetami i księżycami za pośrednictwem asteroid czy meteorytów. W ramach nowych badań naukowcy z Kent zbadali, jak niesporczaki mogą przetrwać ciśnienie wstrząsowe, które wywoła uderzenie asteroidy – strzelając nimi z pistoletu.

Najpierw zespół zamroził próbki niesporczaków na 48 godzin, co spowodowało, że przybrały formę ochronną. Następnie umieścili próbki w nylonowej obudowie i wystrzelili ją z lekkiego pistoletu gazowego w piasek. Zmierzono prędkość uderzenia i ciśnienie uderzeniowe, a niesporczaki zebrano w celu zbadania wszelkich odniesionych przez nie uszkodzeń.

Naukowcy zidentyfikowali górną granicę ich przetrwania w tym scenariuszu – prędkość uderzenia 3240 km/h (2013 mil/h), co powoduje szok ciśnieniowy o wartości 1,14 gigapaskala (GPa). Najszybsza prędkość, z jaką przeżyło 100 procent niesporczaków, wynosiła 2621 km/h (1628 mil/h), podczas gdy około 60 procent przetrwało uderzenia do 2970 km/h (1845 mil/h). Osobniki, które przeżyły, wydawały się trochę słabsze. Zespół zauważył, że wyjście ze stanu ochronnego i ponowne rozpoczęcie ruchu zajęło im do 36 godzin – znacznie dłużej niż robiła to grupa kontrolna, która została zamrożona, a następnie rozmrożona, ale nie wystrzelona z działa. Te drugie odzyskały przytomność w ciągu ośmiu lub dziewięciu godzin.

To odkrycie ma implikacje dla panspermii. Zespół twierdzi, że większość uderzeń asteroid spowodowałaby powstanie ciśnień zbyt wysokich, aby niesporczaki mogły przetrwać, ale część z nich zachodzi wolniej, w zakresie tolerancji. Na przykład nawet jedna trzecia uderzeń asteroid na Księżycu nie zaszkodziłaby niesporczakom – zostało to już nieumyślnie przetestowane podczas katastrofy lądownika Beresheet w 2019 roku, który wiózł zamarznięte niesporczaki..

Co ciekawe, zespół twierdzi również, że te odkrycia mogą posłużyć do sprawdzenia, czy niesporczaki lub inne podobne formy życia żyją już na innych światach w naszym Układzie Słonecznym. Lodowe księżyce Europa i Enceladus mają podpowierzchniowe oceany, które są potencjalnie zdatne do zamieszkania przez mikroorganizmy, a ślady życia mogliśmy znaleźć, sprawdzając smugi wody, które wypuszczają w kosmos przez pęknięcia w lodowej skorupie.

Niesporczaki
Niesporczaki (fot. Wikipedia)

Cassini już zebrał materiał, przelatując przez te pióropusze, ale jego prędkość byłaby zabójcza jak na standardy przeżywalności niesporczaków. Naukowcy twierdzą, że łapanie materiałów przy użyciu grubych aerożeli jako bardziej miękkiej powierzchni do lądowania może zmniejszyć ciśnienie uderzeniowe i utrzymać przy życiu wszelkie potencjalne obce niesporczaki.

Oczywiście w tej chwili wszystko to jest tylko spekulacją, ale badanie pokazuje, że panspermia jest prawdopodobna w pewnych okolicznościach. Zespół twierdzi, że dalsze badania powinny obejmować sprawdzenie, jak żywotne są ocalałe i czy jaja niesporczaków są w stanie wytrzymać większe uderzenia.

Badania zostały opublikowane w czasopiśmie Astrobiology.

źródło: New Atles