Europejska technologia nie będzie służyć dyktatorom

Parlament Europejski zdecydował, że europejska nowa technologia nie będzie udostępniana państwom, które stosując autorytaryzm ograniczają prawa swoich obywateli.

Przepisy w sprawie produktów podwójnego zastosowania w UE

Reżimy autorytarne nie będą już mogły wykorzystywać nowoczesnych europejskich technologii do gnębienia swoich obywateli. Parlament Europejski zatwierdził zmienione rozporządzenie w sprawie produktów podwójnego zastosowania. Towary podwójnego zastosowania mogą być wykorzystywane do celów cywilnych i wojskowych, w tym na przykład drony i technologie komputerowe. Sprawozdawcą w sprawie rozporządzenia była deputowana do Parlamentu Europejskiego – Markéta Gregorová, która postrzega egzekwowanie rozporządzenia jako duży sukces polityczny. 642 posłów głosowało za, 37 było przeciw, a 9 wstrzymało się od głosu.

Czym są produkty podwójnego zastosowania i dlaczego potrzeba nowych przepisów?

  • Czym są towary podwójnego zastosowania?
    Produkty podwójnego zastosowania to towary przeznaczone do użytku cywilnego, od dronów po chemikalia, które mogą poprawić życie ludzi, ale w nieodpowiednich rękach mogą zostać wykorzystane niewłaściwie – np. przez autorytarne reżimy do kontrolowania ludności lub przez grupy terrorystyczne do przeprowadzania ataków.
  • Dlaczego potrzeba nowych przepisów?
    Aby zapobiec wykorzystywaniu towarów podwójnego zastosowania do łamania prawa człowieka, UE chce dopilnować, aby surowe przepisy eksportowe zapobiegały ich sprzedaży osobom lub organizacjom chcącym ich nadużywać.

Rozporządzenie w sprawie produktów podwójnego zastosowania koncentruje się głównie na nowych osiągnięciach technologicznych, wprowadzając listę elementów technologii inwigilacji cybernetycznej. Dzięki rozporządzeniu możliwe będzie rozszerzenie listy o to, co aktualnie dzieje się na świecie.

Jak to mogło być w przypadku zeszłorocznych protestów na Białorusi. Tam Łukaszenko wykorzystał technologię DPI («deep-packet inspection») do ograniczenia usług internetowych, komplikując w ten sposób komunikację protestującym. Teraz można ocenić takie zagrożenie i eksportowaną technologię elastycznie ograniczaćwyjaśnia Gregorová.

Rozporządzenie w sprawie produktów podwójnego zastosowania po raz pierwszy zawiera surowe kontrole eksportu technologii nadzoru, zobowiązania dotyczące należytej staranności dla rządów UE oraz przepisy dotyczące przejrzystości w odniesieniu do rodzaju eksportowanej technologii nadzoru i nazwy kraju odbiorcy.

Nowy zestaw przepisów ma kluczowe znaczenie dla sprawowania kontroli przez społeczeństwo obywatelskie. Firmy non-profit, organizacje strażnicze, dziennikarze i inne podmioty będą teraz mogły znacznie łatwiej wyszukiwać informacje, jakie towary pochodzące z inwigilacji cybernetycznej są eksportowane do jakiego kraju. Dostęp do informacji umożliwia zidentyfikować problematyczne firmy lub obszary, jak na przykład w przypadku niemieckiej firmy FinFisher, która importowała oprogramowanie do sterowania smartfonami do Turcji, gdzie stłumiła sprzeciw wobec reżimu i została odkryta podczas specjalnego dochodzeniamówi Gregorová.

Gregorová uważa za sukces to, że w rozporządzeniu zawarto definicję śledzenia cybernetycznego, z której wywodzi się podstawowy wykaz towarów objętych kontrolą. „Ale udało mi się również wyegzekwować tak zwane klauzule catch-all lub można powiedzieć: przechwytywanie wszystkiego. To wielka wygrana dla praw człowieka na świecie. Europejski nadzór cybernetyczny nie pomoże już autorytarnym reżimom gnębić ich obywateli. Cieszę się, że rozporządzenie daje odpowiedzialnym władzom możliwość rozszerzenia autonomicznej kontroli towarów, które nie znajdują się na liście towarów podwójnego zastosowania, w zależności od tego, która technologia na świecie przyczynia się do represji lub naruszania praw człowieka. Gdybyśmy mieli tylko sztywną listę, za trzy lata nie byłaby już aktualna i można by ją obejść ”- podsumowuje deputowana Markéta Gregorová.

Rozporządzenie wejdzie w życie w niezmienionej postaci we wszystkich państwach członkowskich w ciągu kilku dni.

Eurodeputowani przegłosowali nowe przepisy 25 marca 2020 roku.

źródło: Parlament Europejski