Z ekonomią subskrypcji mamy dziś do czynienia na całym świecie. Światowi giganci, jak Amazon czy Netflix, budują swoje imperia właśnie dzięki temu fenomenowi. Sprawdź, jak sytuacja wygląda w Polsce?
Jak do subskrypcji i płatności automatycznych odnoszą się polscy konsumenci oraz które branże mają największe szanse na odniesienie komercyjnego sukcesu dzięki stosowaniu modelu abonamentowemu? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w najnowszym raporcie „Subskrypcje PL – Polski rynek a ekonomia subskrypcji” przygotowanym przez firmę Straal.
Jednym z najważniejszych trendów w światowym handlu elektronicznym jest dziś tzw. ekonomia subskrypcji – zjawisko masowego przechodzenia przez biznes na model abonamentowy, najczęściej w połączeniu z automatyzacją płatności. Sukcesy światowych marek z branży IT, które jako pierwsze zdecydowały się porzucić lub zmarginalizować sprzedaż „pudełkową” na rzecz subskrypcji, szybko przekonały do tego podejścia organizacje z innych sektorów.
W dobie globalizacji, polski rynek nie pozostaje obojętny na panujący trend. Polacy stopniowo przekonują się do modelu subskrypcyjnego, doceniając przede wszystkim wygodę, jaką on zapewnia.
Prawdziwy boom na rynku subskrypcyjnym widoczny jest jednak od 2007 r., za sprawą firm takich, jak Amazon, Netflix czy Box, które większość (Amazon) lub wszystkie (Netflix, Box) swoje usługi zdecydowały się oferować w tym właśnie modelu. Ich śladem szybko poszli inni gracze, działający w najróżniejszych branżach. Do najbardziej znanych subskrypcyjnych historii sukcesu zaliczyć można chociażby przypadek startupu Dollar Shave Club wykupionego w 2016 r. przez Unilever za 1 mld USD czy całkowite przejście na rozliczenia abonamentowe przez firmę Adobe.
Przeczytaj także:
- W jaki sposób Polacy korzystali z internetu w 2017 roku?
- Jak Polacy korzystają z internetu i usług telekomunikacyjnych?
Najważniejsze wyniki z badania Subskrypcje PL
W sierpniu 2017 roku, na zlecenie firmy Straal, Centrum Badań Marketingowych Indicator przeprowadziło badanie konsumenckie na reprezentatywnej próbie 1000 respondentów robią- cych zakupy przez internet. Badanie zrealizowano metodą CAWI na panelu własnym firmy CBM Indicator.
Model subskrypcyjny rozumiany zgodnie z zaproponowaną wcześniej ogólną definicją może występować w różnych odsłonach. Różnice pomiędzy nimi dotyczą przede wszystkim kolejności, w jakiej dochodzi do wymiany pomiędzy sprzedawcą a kupującym oraz zmienności wysokości opłat. Na podstawie tych kryteriów wyróżnić można:
- subskrypcje opłacane z góry stałą kwotą (fixed fee),
- subskrypcje opłacane z dołu kwotą zmienną (pay as you go).
Podstawą funkcjonowania handlu subskrypcyjnego, zarówno typu fixed fee jak i pay as you go, jest regularność płatności. Właśnie dlatego przyspieszony rozwój biznesu w tym modelu obserwować możemy równolegle z popularyzacją rozwiązań umożliwiających automatyczne regulowanie należności za pomocą różnego rodzaju instrumentów, w szczególności kart płatniczych. Najpopularniejsze automatyczne rozwiązania płatnicze stosowane w handlu subskrypcyjnym to systemy typu Card on File, e-wallety i przelewy cykliczne.
Według danych Narodowego Banku Polskiego, blisko 70% Polaków korzysta dziś z bankowości internetowej. Jednocześnie aż 63% osób opłacających rachunki robi to przez internet4. Choć znaczna część polskich konsumentów wciąż decyduje się realizować transakcje manualnie, widać rosnącą popularność kart jako instrumentu płatniczego online. Widoczny jest również rosnący udział e-walletów, co stanowi pochodną globalnego trendu wynikającego z dominacji kart płatniczych w światowym e-commerce. Aż 42% ankietowanych kupujących online na świecie stawia na karty5. Konsumenci przyzwy- czajeni do płacenia w internecie kartą z kolei entuzjastycznie przyjmują możliwość dokonywa- nia płatności za jej pomocą bez konieczności wielokrotnego ręcznego wprowadzania danych do formularza płatniczego.
Rosnąca liczba polskich konsumentów opłacających zakupy online kartą oraz regulujących należności powtarzalne drogą elektroniczną świadczą o korzystnych warunkach dla rozwoju biznesu subskrypcyjnego opartego o płatności automatyczne.
- Konsumenci z państw tzw. „starej Unii” znacznie częściej niż Polacy korzystają z zakupów w modelu subskrypcyjnym.
- Polscy subskrybenci, choć znacznie mniej liczni niż ci z państw „starej Unii”, dokonują zakupów subskrypcyjnych z podobną do nich intensywnością – posiadają zbliżoną średnią liczbę subskrypcji na osobę.
- Jedną z najczęściej wybieranych przez europejskich konsumentów metod płat- ności za subskrypcje jest SEPA Direct Debit. W Polsce dominują karty płatnicze i e-wallety.
Jak wykazało badanie zrealizowane na potrzeby raportu, 75% badanych korzystających z subskrypcji posiada tu od 1 do 5 usług nabywanych w modelu abonamentowym, przy czym większość tej grupy stanowią osoby posiadające średnio 4,3 takich zobowiązań. Jednocześnie widoczna jest stosunkowo niewielka penetracja rynku polskiego przez model subskrypcyjny w ogóle, co ilustruje fakt, że ponad połowa (52%) respondentów z reprezentatywnej próby deklaruje, że nie posiada ani jednej subskrypcji.
Na innych europejskich rynkach takie deklaracje składa od 5 do 32% badanych. Polski rynek zakupów subskrypcyjnych i płatności powtarzalnych ma, jak widać, ogromny potencjał rozwojowy.
Model subskrypcyjny okiem polskiego konsumenta
- Polacy mają stosunkowo niską świadomość dostępności usług i towarów w modelu subskrypcyjnym, nie rozumieją w pełni sposobu jego funkcjonowania, nieraz korzystają z niego wręcz bezwiednie.
- Z subskrypcji korzysta mniej niż połowa (48%) polskich konsumentów robiących zakupy przez internet. Dla porównania, w krajach tzw. „starej Unii” odsetek subskrybentów w analogicznej grupie wynosi 85%.
- Polscy subskrybenci najczęściej opłacają w modelu subskrypcyjnym:
- składki ubezpieczeniowe (44%),
- rachunki (43%),
- korzystają z VoD (39%),
- płacą za dostęp do zajęć sportowych (30%) oraz do środków transportu i oprogramowania (po 25%).
- Większość z nich wydaje na subskrypcje miesięcznie poniżej 200 zł, przy czym wśród osób wydających ponad 600 zł miesięcznie zaobserwowano największy udział amatorów VoD (81%).
- Jeśli chodzi o metody płatności za subskrypcje, dominują:
- karty płatnicze (27%),
- zlecenia stałe (26%)
- oraz e-wallety (22%).
- Polacy cenią płatności powtarzalne w modelu subskrypcyjnym kolejno za cenę (30%), wygodę (23%) i bezpieczeństwo (22%), przy czym wygoda jest na pierwszym miejscu jako determinant wyboru (56% wskazań).
- Rozwój handlu subskrypcyjnego i płatności powtarzalnych będzie napędzany głównie przez osoby, które dziś jeszcze z tychże nie korzystają.
Rodzaje towarów i usług o największym potencjale wzrostu w modelu subskrypcyjnym to:
- opłacanie rachunków (+22 p.p.),
- usługi medyczne (+16 p.p.),
- składki ubezpieczeniowe (+15 p.p.),
- VoD (+15 p.p.),
- prenumeraty prasowe (e-wydania) (+14 p.p.),
- platformy edukacyjne (+13 p.p.),
- oprogramowanie komputerowe (+12 p.p.)
- oraz usługi sportowe (+11 p.p.).
Obszerny raport na temat modelu płatności subskrypcyjnych znajdzie w bezpłatnym opracowaniu poświęconemu ekonomii subskrypcji w Polsce. Na 35 stronach znajdziesz ponad 20 wykresów, diagnozy oraz prognozy dla polskiego rynku subskrypcyjnego, a także zestawienia i komentarze ekspertów: pobierz bezpłatnie pełny raport „Subskrypcje PL”.
źródło: Straal
Od 2005 roku zajmuję się komunikacją internetową i e-marketingiem, jestem pasjonatem urządzeń mobilnych oraz nowych technologii – i nie waham się ich używać.