5D to całkiem nowy dysk optyczny

Dysk 5D, wynaleziony przez naukowców z Uniwersytetu w Southampton, może przechowywać dane długo po tym jak zgaśnie Słońce.

Naukowcy z ORC (Optical Research Center) na Uniwersytecie w Southampton poinformowali we wtorek, że opracowali technologię, dzięki której można zapisywać i odczytywać pięciowymiarowe dane (5D). Metoda polega na wypalaniu danych na nanostrukturalnym szkle w kształcie małego dysku przy użyciu femtosekundowego lasera (ultrakrótkiego). Sam nośnik może pomieścić do 360 TB i wytrzymać temperaturę do 1000 stopni Celsjusza. Żywotność dysku 5D i zapisanych na nim danych oszacowano na 13,8 miliarda lat w temperaturze 190°C i nielimitowany czas w temperaturze pokojowej.

Biblia zapisana na dysku 5D

Każdy plik zapisywany jest na trzech warstwach odległych od siebie o pięć mikrometrów nanostrukturalnych punktów. Nanostruktury zmieniają sposób podróżowania światła, modyfikując jego polaryzację w celu odczytania zapisu za pomocą mikroskopu optycznego i polaryzatora.

Zespół uniwersytecki z Southampton po raz pierwszy pokazał technologię w 2013 roku. W tamtym czasie mogli zmieścić na dysku 5D tylko plik tekstowy o wielkości 300 kB. W ciągu trzech lat technika została zasadniczo udoskonalona i nagrano już całą Powszechną Deklarację Praw Człowieka (UDHR), Optykę Newtona, Magna Cartę i Biblie Króla Jakuba.

Profesor Peter Kazansky z ORC powiedział: To ekscytujące, że udało nam się stworzyć technologię pozwalającą na przechowywanie dokumentów i informacji dla przyszłych pokoleń na nośniku, który przetrwa wieki (…) Ta technologia może zapewnić, że zostawimy dowód istnienia naszej cywilizacji. Wszystko, czego się nauczyliśmy, nie zostanie zapomniane (przyp. red.) dzięki dyskowi 5D.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zapisana na dysku 5D
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zapisana na nowym dysku optycznym

Naukowcy twierdzą, że pięciowymiarowy dysk jest bardzo trwałą formą pamięci przenośnej, którą można wykorzystać w wielu dziedzinach naszego życia i przemysłu, zwłaszcza tam, gdzie digitalizacja materiałów cyfrowych wymaga tworzenia kopii zapasowych i długiego przechowywania np. różnego rodzaju archiwa, biblioteki, stacje telewizyjne i muzea. Technologia 5D mogłaby zastąpić stosowane obecnie mikrofilmowanie.

Magna Carta, Biblia Króla Jakuba i Optyka Newtona na nośniku 5D
(fot. The Verge)

Teraz naukowcy z Southampton poszukują producentów, którzy sfinansowaliby dalsze badanie i możliwość uruchomienia komercyjnej sprzedaży szklanych dysków optycznych 5D.

Poniżej możesz obejrzeć krótki film prezentujący tworzenie nowych nośników pamięci przenośnej:

Naukowcy zaprezentują w tym tygodniu swoje badania dla osób z branży fotoniki na konferencji SPIE (The International Society for Optical Engineering Conference) w San Francisco.

źródło: informacja i zdjęcia Univercity of Southampton przez Engadget, Optoelectronics Research Centre, The Verge – ’Five-dimensional’ glass discs can store data for up to 13.8 billion years